Ο Aquaman βουτάει στην υπερηρωική υπερβολή!

Μετά το φιάσκο της Justice League η μοίρα του DCEU παραμένει ακόμα άγνωστη. Πολυαναμενόμενα σίκουελ καθυστερούν δραματικά (Wonder Woman), ταινίες ανακοινώνονται μόνο και μόνο για να ακυρωθούν λίγο καιρό αργότερα (βλ. Batgirl), ενώ από το πουθενά ξεφυτρώνουν ακραία φιλόδοξα πρότζεκτ, όπως το New Gods ή το Joker που ανοίγει το δρόμο για διαφορετικές εκδοχές των ίδιων χαρακτήρων. Έτσι, μέσα σε όλη αυτή την τρικυμία, η ταινία του Aquaman, ενός χαρακτήρα που πάντα έπεφτε θύμα κοροϊδίας, έχει αναδειχθεί σε ταινία-κλειδί για το μέλλον των υπερηρώων της DC. Μια ενδεχομένη επιτυχία θα αναπτερώσει το πεσμένο ηθικό του κοινού, ενώ μια ακόμα απογοήτευση ίσως αποδειχθεί μοιραία για τις επόμενες ταινίες. Τελικά, κατάφερε ο James Wan και το υπόλοιπο πλήρωμα του Aquaman να παραδώσει μια ταινία ικανή να σώσει το DCEU από το ναυάγιο;

O James Wan φέρνει τον τρόμο και την επική φαντασία στους υπερήρωες

Σκηνοθετικά ο James Wan αποδεικνύεται ο κατάλληλος άνθρωπος για αυτό το φιλόδοξο εγχείρημα καταφέρνοντας να αφήσει τη σφραγίδα του στο τελικό αποτέλεσμα. Εκμεταλλεύεται το υγρό στοιχείο στο έπακρο, παραδίδοντας ευφάνταστα σκηνοθετημένες σκηνές δράσεις χωρίς αχρείαστα cuts, ενώ ακόμα και όταν η δράση μεταφέρεται στη στεριά διαθέτει απίστευτη αίσθηση του χώρου με την κάμερα να κινείται προς όλες τις κατευθύνσεις. Παράλληλα, απ΄το πρώτο κιόλας πλάνο στήνει τα κάδρα του σαν να κινηματογραφεί ταινία τρόμου, αξιοποιώντας τα τέρατα του βυθού, ώστε να ενσωματώσει στοιχεία από το είδος που τον ανέδειξε. Ο τόνος όμως της ταινίας δεν περιορίζεται στον τρόμο, αλλάζοντας διαρκώς ύφος. Η πρώτη περιήγηση στον κόσμο της Ατλαντίδας θυμίζει κάτι από τους άγνωστους κόσμους στους οποίους μας σύστησε το Star Wars, το οδοιπορικό για την ανακάλυψη της αρχαίας τρίαινας φέρνει στο μυαλό τις περιπέτειες του Indiana Jones, ενώ η ποικιλομορφία των εντυπωσιακά σχεδιασμένων πλασμάτων μετατρέπει τη νέα ταινία της DC σε ένα υπερηρωικό έπος φαντασίας, παρόμοιο του οποίου δεν έχουμε αντικρίσει ξανά (στο είδος).

O James Wan και η ομάδα που εργάστηκε για την απεικόνιση του ανεξερεύνητου κόσμου του βυθού έκαναν πραγματικά εξαιρετική δουλειά, δημιουργώντας έναν ολοκληρωμένο κόσμο με δική του αισθητική. Τα τέρατα κόβουν την ανάσα, ο νέον φωτισμός της Ατλαντίδας μοιάζει βγαλμένος από φουτουριστικές ταινίες, ενώ ο οργανικός σχεδιασμός μικρών και μεγάλων λεπτομερειών, από τα ρούχα μέχρι τα κτίρια, εκφράζει την αρμονική συνύπαρξη του εξελιγμένου υποθαλάσσιου πολιτισμού με το φυσικό του περιβάλλον.

Αδελφικές διαμάχες με φόντο την οικολογική καταστροφή.

Μάλιστα, οι περιβαλλοντικές ευαισθησίες των Ατλαντιανών κινούν την πλοκή, αφού είναι η μόλυνση των ωκεανών από τους στεριανούς που ωθεί τον βασιλιά Orm στα πρόθυρα κήρυξης πολέμου εναντίον τους. Ο ετεροθαλής αδερφός του, ο Arthur, που εδώ και χρόνια κατοικεί στη στεριά, αναγκάζεται να επισκεφθεί για πρώτη φορά την Ατλαντίδα για να σταματήσει την επικείμενη επίθεση και να ενώσει τους δύο διαφορετικούς κόσμους. Για να τα καταφέρει όμως, χρειάζεται να εντοπίσει μια -τύπου Εξκάλιμπερ- αρχαία τρίαινα, η οποία θα πείσει τους πάντες πως εκείνος είναι ο νόμιμος βασιλιάς της Ατλαντίδας.

Ένα origin story λίγο διαφορετικό από τα άλλα

Η εμφάνιση του Aquaman/Αrthur στη Justice League έδωσε την ευκαιρία στο σενάριο να απαγκιστρωθεί σε κάποιο βαθμό -όχι εντελώς όμως- από τη δομή που συναντάμε συχνά στις πρώτες περιπέτειες των υπερηρώων. Η διαφορά στην προκειμένη περίπτωση έγκειται στο γεγονός οτι στην παρθενική μας επαφή με τον Arthur εν δράσει δεν συναντάμε έναν πρωτάρη, αλλά έναν σκληροτράχηλο καριόλη που όχι μόνο ξέρει να εκμεταλλεύεται τις δυνάμεις του, αλλά είναι πεπεισμένος πως αυτές αποτελούν τη λύση σε όλα του τα προβλήματα. Οι επιπτώσεις αυτής της τοξικής αρρενωπότητας όμως θα τον αναγκάσουν να διαπιστώσει αργότερα πως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, αναγκάζοντάς τον να εξελιχθεί σαν χαρακτήρας, αλλά και σαν υπερήρωας.

Διαρκώς στο πλάι του βρίσκεται η Mera, η οποία φαίνεται να διαθέτει όσα λείπουν σε εκείνον, κάνοντας τους ένα αχτύπητο δίδυμο που ο ένας συμπληρώνει τον άλλον. Ο παρορμητικός χαρακτήρας του Arthur εξισορροπείται από την πιο ψύχραιμη και λογική Mera, με τον Jason Momoa και την Amber Heard να έχουν υπέροχη χημεία μεταξύ τους.

Η απώλεια της οικογένειας στο επίκεντρο (του DCEU)

Οι ταινίες του DCEU, κυρίως εκείνες του Snyder, ασχολήθηκαν αρκετά με το ρόλο που παίζει η οικογένεια στη ζωή ενός υπερήρωα, με αποκορύφωμα τη γνωστή σκηνή με τη Martha, η οποία αναδεικνύει με άγαρμπο τρόπο την ανθρώπινη πλευρά του Superman. Η οικογένεια συνεχίζει να παίζει κεντρικό ρόλο και στην ταινία του Wan, αφού όλες οι αντιπαλότητες πηγάζουν από κάποια απώλεια οικογενειακού μέλους (σταματάω εδώ για να μην μπούμε σε χωράφια σπόιλερ), προσδίδοντας στην ταινία έναν πιο προσωπικό τόνο παρά τη γιγαντιαία κλίμακα του εγχειρήματος.

Το στοίχημα των εφέ

Ένας τόσο εντυπωσιακός κόσμος για να αναδειχθεί χρειάζεται και τα κατάλληλα ψηφιακά εφέ και η ταινία ευτυχώς δεν απογοητεύει σε αυτόν τον τομέα, ειδικά αν αναλογιστούμε πόσο πρωτοποριακό εγχείρημα είναι για τα κινηματογραφικά δεδομένα (σύμφωνα με δηλώσεις των δημιουργών, η ταινία δεν θα μπορούσε να γυριστεί πριν πέντε χρόνια, επειδή η τεχνολογία δεν ήταν τόσο αναπτυγμένη). Παρ’ όλα αυτά, δεν είναι λίγες οι σκηνές που η πράσινη οθόνη βγάζει μάτι (για παράδειγμα σε κάποιες σκηνές με φόντο την ανατολή του ηλίου), αλλά φαντάζομαι (ή τουλάχιστον, θέλω να πιστεύω) πως σκοπός ήταν να επιτευχθεί μια camp αισθητική. Αν αυτός ήταν ο σκοπός, τότε τα κατάφεραν πολύ καλά!

Αυτή η camp αισθητική εκφράζεται ιδανικά και στις στολές των χαρακτήρων, από εκείνη του Aquaman, η οποία δύσκολα θα φανταζόταν κανείς πως θα έμοιαζε τόσο όμορφη, μέχρι εκείνη του Black Manta που είναι λες και έχει ξεπηδήσει από κάποια σελίδα κόμικ. Ο Black Manta όμως αξίζει ιδιαίτερη μνεία, καθώς ο Yahya Abdul-Mateen II που κρύβεται πίσω από την απειλητική μάσκα με τα κατακόκκινα μάτια δίνει μακράν την καλύτερη ερμηνεία της ταινίας κι ας έχει ελάχιστο χρόνο συγκριτικά με τους υπόλοιπους χαρακτήρες. Εκείνο το πλάνο που μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα βλέπουμε τις εκφράσεις του προσώπου του να αντικαθιστούν τη θλίψη με δίψα για εκδίκηση είναι από τις σκηνές που μου έμειναν αξέχαστες, παρά την απλότητά της.

Δυστυχώς, οι υπόλοιπες ερμηνείες κινούνται σε αδιάφορα επίπεδα. O Willam Dafoe ως Vulko έχει το ρόλο του μέντορα του Arthur δίνοντας μια τυπική ερμηνεία, ενώ αποκαρδιωτικός είναι ο Patrick Wilson και η ξύλινη ερμηνεία του ως ο βασιλιάς Orm. Η αλήθεια όμως είναι πως και το σενάριο δεν είναι πάντα το καλύτερο, με τις cringey ατάκες να κάνουν αρκετά συχνά την εμφάνισή τους. Εξίσου προβληματική είναι και η χρήση της μουσικής. Σε αντίθεση με τις περισσότερες ταινίες του DCEU που μπορούσαν να καυχιούνται για τα αξιομνημόνευτα μουσικά θέματα, εδώ όχι απλά δεν καρφώνεται κάποια μελωδία στο μυαλό, αλλά οι μουσικές επιλογές πολύ συχνά μοιάζουν παράταιρες.

Με τον Aquaman του James Wan ολοκληρώνεται μια εποχή, η οποία φαίνεται πως θα δώσει τη θέση της στο δεύτερο κύμα ταινιών που θα ξεκινήσει ο Shazam. Στο έπος φαντασίας του Wan βρίσκει κανείς πολλά κοινά στοιχεία με τις ταινίες του Snyder, όπως το εντυπωσιακό χτίσιμο κόσμου του  Krypton στο Man of Steel, τις επιρροές από το Εξκάλιμπερ του BvS, τη θέση της οικογένειας στη ζωή των υπερηρώων, αλλά και το έντονο στυλιζάρισμα. Η διαφορά είναι πως εδώ το χιούμορ έχει αυξηθεί αισθητά, μια αλλαγή ταιριαστή με την προσέγγιση του χαρακτήρα, ενώ το χρώμα κατακλύζει σχεδόν κάθε πλάνο. Η μεγαλύτερη επιτυχία της ταινίας, παρά τις αρκετές ατέλειες της, όπως οι ατελείωτες επεξηγήσεις, έγκειται στην προθυμία της να συμπεριλάβει και να τονίσει ακόμα και τις πιο “σαχλές” πτυχές της μυθολογίας ενός χαρακτήρα που “μιλάει στα ψάρια”, παρουσιάζοντας μας ένα φιλόδοξο αποτέλεσμα που σπάνια συναντάμε στο είδος.